مکساوبلاگ

دستگاه ایکس ری، یک دستگاه امنیتی با قابلیت تشخیص و شناسایی اشیا ممنوعه است که به منظور حفظ امنیت در اماکن حساس مورد استفاده قرار می گیرد. دستگاه های ایکس ری انواع مختلفی دارند که هریک دارای قابلیت تشخیصی متفاوتی هستند و بر همین اساس در مکان های ویژه ای کاربرد دارند. انواع دستگاه ایکس ری شامل دستگاه ایکس ری مواد مخدر، دستگاه ایکس ری کامیونت و خودروهای سبک، دستگاه ایکس ری کانتینر، دستگاه ایکس ری فرودگاه و… قابلیت تشخیص برخی اشیا مانند مواد مخدر، مواد آلی ، برخی فلزات و مواد نافلزی ، مواد غذایی، تفنگ، پلاستیک و… را دارند. اما این دستگاه ها قادر به تشخیص همه چیز نیستند. برای آگاهی از این موضوع که دستگاه ایکس ری چه چیزی را نشان نمی دهد؟ با ما همراه باشید.

کدام اشیا با دستگاه ایکس ری قابل مشاهده نیستند؟

همانطور که از نام دستگاه ایکس ری مشخص است، این وسیله برای تشخیص اجسام از اشعه ایکس استفاده می کند. با وجود اینکه این دستگاه قادر به شناسایی طیف گسترده‌ای از انواع وسایل با جنس متفاوت است، برخی از مواد را تشخیص نمی دهد. موادی که دستگاه ایکس ری قابلیت تشخیص آنها را ندارد دارای یک ویژگی مشترک هستند. این ویژگی قابلیت جذب یا پراکنده کردن اشعه ایکس توسط ذرات تشکیل دهنده این مواد است. به طور مثال چون فویل آلومینیومی اشعه ایکس را جذب می کند دستگاه ایکس ری نمی تواند موادی با این جنس را نشان دهد. همچنین مواد کریستالی با پراکنده کردن اشعه ایکس امکان ایجاد تصاویر دقیق با ایکس ری را کاهش میدهند.

برخی از مواد و اشیایی که دستگاه ایکس ری نمی تواند آن ها را تشخیص دهد عبارتند از :

مایعات

به طور کلی دستگاه های ایکس ری قابلیت نشان دادن مایعات را ندارند. به همین دلیل در تصویربرداری پزشکی

 مایعات زیستی مثل خون، ادرار و… نمایش داده نمی شود. همچنین، دستگاه ایکس ری فرودگاه هم قادر نیست انواع مایعات که در داخل چمدان پنهان شده اند را نشان دهد.

آلومینیوم

پرتو ایکس منعکس شده از دستگاه ایکس ری به راحتی از برخی مواد آلی از جمله چوب و پلاستیک عبور می کند اما قادر به عبور از آلومینیوم نیست. بنابراین از وسایلی که با آلومینیوم ساخته شده اند یا در داخل فویل آلومینیومی پنهان شده اند، تصاویر واضحی توسط ایکس ری تولید نمی شود.

برخی مواد معدنی و غیر فلزی

اگر چه دستگاه ایکس ری به خوبی می تواند فلزات را از مواد معدنی و نافلزات تمیز دهد اما قادر به نمایش دقیق برخی مواد معدنی نیست. در واقع به دلیل جذب اشعه ایکس توسط برخی مواد معدنی، توانایی این دستگاه از درک ابعاد و ساختار دقیق برخی از مواد نافلزی ناچیز است و تنها به تمیز آن ها با فلزات محدود می شود.

ساختار بافت و حفرات داخلی بدن

 با دستگاه ایکس ری می توان اندام های بدن را با وضوح نسبتا خوبی مشاهده کرد . اما این دستگاه قادر به نمایش دادن ساختار دقیق بافت ها و حفرات داخلی بدن نیست. برای مشاهده دقیق ساختار بافت ها از جمله رگ های خونی

، ماهیچه ها، زردپی ها، بافت استخوانی ، درون حفرات و… از روش های دیگر تصویربرداری مانند MRI و سی تی اسکن استفاده می شود.

اجسام دارای سایه

اساس تشخیص دستگاه ایکس ری مبتنی بر تاباندن اشعه ایکس به اجسام، بازتاب این تابش ها بر روی صفحه حساس و در نهایت تجربه و تحلیل سایه یا همان تصویرایجاد شده بر روی صفحه حساس است. اگر جسمی که می خواهیم توسط ایکس ری بازرسی کنیم دارای سایه باشد تداخل سایه ها روی صفحه حساس باعث ایجاد تصاویر مبهم و گاها غیر قابل تشخیص می شود. بنابراین دستگاه ایکس ری نمی تواند از برخی از اجسام خاص مانند اجسام سایه دار تصاویر واضحی تولید کند.

مواد سربی و کریستالی

اشعه ایکس بوسیله مواد سربی جذب می شود همچنین، ساختار بلوری کریستال می تواند اشعه ایکس را پراکنده و جذب کند. بنابراین، می توان گفت دستگاه ایکس ری قابلیت نشان دادن انواع مواد سربی و کریستالی را هم ندارد.

طلا، پلاتین و فلزات با چگالی بالا

دسته ای دیگر از موادی که ایکس ری قابلیت نمایش آنها را ندارد فلزات سنگین هستند. فلزاتی ماند طلا، پلاتین و سرب که چگالی بالایی دارند می توانند پرتو ایکس را جذب کنند.

سخن آخر

دستگاه ایکس ری بازرسی، یک تجهیز امنیتی برای بازرسی است که در انواع مختلفی تولید و برای حفظ امنیت در اماکن مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.

اساس کار دستگاه ایکس ری تابش پرتو ایکس به اشیا و تجزیه و تحلیل پرتوهای بازگشتی از آن هاست. این دستگاه قادر است طیف گسترده ای از مواد از جمله مواد غذایی، پلاستیک، منسوجات، فلزات و… را به خوبی نشان دهد. اما تصاویر برخی از اجسام که قابلیت جذب یا پخش پرتو ایکس را دارند، با دستگاه ایکس ری قابل مشاهده نیست. این دستگاه برخی از مواد از جمله فلزات سنگین مانند طلا و پلاتین، مواد سربی و کریستالی، مایعات، ساختار بافتی و حفرات داخلی بدن، فویل آلومینیومی و… را نشان نمی‌دهد.